Küresel ekonomi ve finansal sistemi üçer aylık ve yıllık raporlarla inceleyen kredi derecelendirme kuruluşları, Türkiye tahminlerinde zoraki de olsa yukarı yönlü revizyona gidiyorlar. ABD başta olmak üzere batılı güçlerin çıkarlarının tersine bölgesinde bağımsız politika izleyen Türkiye'ye karşı çoktan harekete geçmesi gereken derecelendirme kuruluşlarının eli kolu bağlı. Hatta not kırmak veya spekülatif açıklamalar yapmak yerine Türk ekonomisine övgüler yağdırmak zorunda kalıyorlar. Nedeni ise; ekonomik performansımız.
YÜZDE 5'LİK BÜYÜME HEPSİNİ YOLA GETİRDİ
Yılın ilk 6 ayında yüzde 5 büyüyen Türkiye ekonomisi; Fitch, Moody's ve Standart Poor's'tan sonra önceki gün IMF de yüzde 2.5 olan 2017 büyüme tahminini ikiye katlayıp yüzde 5.1'e yükseltti. Yenişafak'ta yer alan habere göre bu değişiklik, en ciddi pozitif revizyon olarak kayıtlara geçti. Durumun nisanda yayınlanan raporunda tahminlerini 2017 için yüzde 2.5 ve 2018 için yüzde 3.3 olarak açıklanmıştı. Dünya Bankası, Morgan Stanley, Ekonomik Kalkınma ve İktisadi İşbirliği Örgütü (OECD), Fitch ile Moody's de Türkiye'yle ilgili büyüme tahminlerini yükseltmişti.
RAKAMLAR BU KEZ İZİN VERMEDİ
Bölgesindeki jeopolitik yangın içinde ilk altı ayda 5.1 büyüyen ve cari açığı ağustosta aylık bazda 1 milyar 237 milyon dolar ile yaklaşık 2 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşen Türkiye'ye karşı finansal silahlarıyla saldıramıyorlar zira rakamlar buna izin vermiyor. Küresel güçler silahla giremediği ya da dize getiremeyeceğini bildiği yerlere kredi derecelendirme kuruluşları ile saldırıyor. Bir türlü açıklanmayan not metodolojileri, tutarsız kararları ile geçtiğimiz yıl, gelişmekte olan ülkeler ve Rusya bu duruma isyan ederek kendi derecelendirme kuruluşlarını kurma kararı almışlardı.
1992'DEN BERİ RAPOR TUTUYORLAR
Ülkemizde sıfırcı hocalar olarak bilinen Fitch, Moody's ve Standart Poor's Türkiye'yi 1992'den bugüne raporluyor. Bu tarihlerde 'durağan' ya da 'negatif' olarak derecelendirilen Türkiye, 1999-2000 arasında her üç kuruluşun değerlendirmeleri durağan görünüm sergiledi. Moody's, 2016 eylül ayında Türkiye'nin kredi görünümünü 'durağan' olarak belirlerken notunu 'Baa3'ten 'Ba1'e düşürmüştü. Bu da Türkiye'nin Moody's tarafından yatırım yapılabilir durumda görülmediği anlamına gelmişti. 15 Temmuz'un ardından S&P Türkiye'nin BB+ olan notunu bir kademe indirmiş ve görünümünü negatif belirlemişti. Moody's ise Türkiye'ye vermiş olduğu yatırım yapılabilir seviye olan BBB- notunu görünümü negatif olarak belirlemişti. Bu yıl başına kadar not düşürme yarışında olan kuruluşların şu sıralar tam tersi bir rekabette olmaları dikkat çekici.
MOODY'S HEP YANLIŞ HESAPTA
Moody's, Türkiye'ye 2013'ün Mayıs ayında verdiği "yatırım yapılabilir" seviyedeki kredi notunu yaklaşık 40 ay sonra 23 Eylül 2016'de geri aldı. Moody's, Türkiye'nin kredi notunu "yatırım yapılabilir" seviyenin 1 basamak altı olan Ba1 seviyesine indirdi. 5 Mayıs 1992'de Türkiye'yi "yatırım yapılabilir" seviyeye çıkardı ve sadece 20 ay sonra notu 1 basamak kırarak "yatırım yapılabilir" seviyenin altına indirdi. Son Türkiye'ye vermiş olduğu yatırım yapılabilir seviye olan BBB- yani negatif olarak belirlemişti.
SİYASET BİR ŞEKİLDE ETKİLİ
Ftich'in 27 Ocak 2017'de Türkiye'nin uzun vadeli döviz cinsinden kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin bir basamak altına indirdi. Not görünümünü durağanda bıraktı. Fitch açıklamasında, "Siyasi ve güvenlik alanındaki gelişmeler ekonomik performansı ve kurumsal bağımsızlığı zayıflattı" yorumunu yaptı. Böylece kredi notu BBB-'den BB+'ya çekildi Üç büyük kredi derecelendirme kuruluşu arasında halihazırda Türkiye'yi en yüksek kredi notuyla değerlendiren Fitch, Türkiye'yi "yatırım yapılabilir" seviyenin en düşük basamağında değerlendiriyor.
S&P HÂLÂ 2.4'TE TUTUYOR
Türkiye'yi en düşük kredi notuyla değerlendiren kuruluş olan Standard&Poor's ise 27 Ocak 2017 günü yaptığı açıklamada Türkiye'nin kredi notu görünümünü durağandan negatife düşürdü. S&P, Türkiye GSYİH'sinde 2016 yılı içerisinde yaklaşık yüzde 2 oranında büyüme öngörürken 2017 için ise bu oranı yüzde 2.4 olarak belirledi. S&P, 2016 yılı içinde iki kez gözden geçirme uygulamıştı. 20 Temmuz'da Türkiye'nin kredi notunu 1 basamak düşürmesinin ardından, Türkiye'yi "yatırım yapılabilir" seviyenin 2 basamak altında değerlendiriyordu.
15 TEMMUZ SONRASI FELAKET TELLALIYDI
21 Eylül 2016 günü Moody's uzmanları, haber ajansı Reuters'a 15 Temmuz sonrası Türkiye ekonomisinin yaşadığı şokun bir ölçüde dağıldığını, ancak ülkenin uzun dönemli sorunlarla başbaşa olduğunu açıklamıştı. Bu açıklamadan sadece 2 gün sonra, Türkiye'nin kredi notunu yatırım yapılabilir seviyenin altına indirdi, not görünümünü "durağan" olarak belirledi.
