Krediler bu kişilerin yeşil hesap cüzdanlarına kaydediliyor ve kredi sahiplerine mali açıdan sorumlu davranma, koruyucu sağlık hizmeti alma ve her hafta rahat ve güvenli bir yerde buluşma yükümlülükleri getiriyor. Yine de kadınların çok azı, bin 500 ile 8 bin dolar arasında değişen bu krediden yararlanabildi.
Bangladeş'teki Grameen Bankası'nın öncülüğünü yaptığı bu mikrokredi, teminat gerektirmeyen ve fazla soru sorulmadan verilen küçük bir nakit kredisi türü. Aslında bu tarz krediler uzun zamandır gelişmekte olan ülkelerde yoksulluğu azaltmak amacıyla kullanılıyordu. ABD'de ise finans krizi sonrasında, kredi kartı ve banka kredisi alamayacak durumdaki çok sayıda kişi de mikrokrediye yöneldi. New York Üniversitesi'ne bağlı Finansal Erişim Girişimi'nin Müdürü Jonathan Morduch, "Afrika'nın kırsal bölgelerindeki aileler ile ABD'li aileler arasındaki benzerlikler sanılandan daha fazla" diyor. Grameen Bankası'nın Nobel ödüllü kurucusu Muhammed Yunus'un tasarladığı şekliyle mikrokredinin amacı , yoksul ların içindeki girişimcilik yeteneğinin açığa çıkmasına yardım etmek ve "para kullandırıp para kazandırmak". Ama sistemin ABD'de rağbet görmesinin sebebi, yoksulluğun giderek dengesiz bir hal alması, kredi almanın zorlaşması ve yarı zamanlı işlerde çalışarak zar zor geçinenlerin sayısının artması olabilir.
45 milyonu aşkın ülkedeki yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Grameen kuruluşu Amerika'da şöyle bir sistem geliştirmiş: Kredi alanlar beş kişilik gruplar oluşturuyor, birbirlerinin kredilerine onay veriyor ve yüzde 15'lik yıllık faiz üzerinden haftalık ödeme yapıyor. Gruptaki herkes borcunu zamanında öderse, üyeler bir sonraki dönem daha fazla krediye hak kazanıyor. Üyelerin bu krediyi yalnızca girişimcilik amacıyla kullanması gerek. Grameen Eylül itibarıyla ABD'de 18 bin kişiye 100 milyon doları aşkın kredi verdi. Grameen'in New York'ta 6, başka şehirlerde 5 şubesi var. Banka, kredi alanlar ın çoğunluğunun borcunu ödediğini söylüyor. Bu parayla, doğrudan pazarlamak üzere taklit mücevher, besin takviyesi ve kozmetik ürünü tarzında şeyler alıyorlarmış. Pasta ve turta satanlar da oluyormuş. Hatta kendi işini kurmuş olanların bile Grameen'e başvurduğu oluyor.
Guadalupe Perez (51), kocasıyla birlikte birikmiş paralarını kullanarak açtıkları ve partiler için dekorasyon işleri yaptıkları dükkânın kirasını ödeyemeyince kredi almış. Perez, "Bu kredi sayesinde dükkânımı açık tutabildim" diyor. ABD'deki Aspen Enstitüsü'nün Field programının verilerine göre, mikrokrediler ciddi gelir artışı sağlayıp istihdam yaratıyor. Grameen'a göre ise, kredi alanların geliri altı aylık dönemde ortalama 2 bin 500 dolar artmış ve kredi alan her beş kişiden biri en az bir kişiyi de işe almış. Bu da işsizlik rakamlarına olumlu etki etmiş. Geçenlerde Grameen'den ilk kredisini alan Nayrobi Gonzalez de Quiroz (26), satmak için el çantası alma planından vazgeçmiş. Paranın 200 dolarıyla bir borcunu ödeyen manikürcü Quiroz, kalan parayı bankaya koyup kredi ödemesini aylık kazancıyla yapmanın daha güvenli olduğuna karar vermiş. Quiroz, "Burada kredi notunuzun iyi olması gerek. Geleceğini düşünmek zorunda olduğum küçük bir oğlum var" diyor.
SHAILA DEWAN