(A.A)
ABD'de Cumhuriyetçilerin başkanlık yarışının ilk durağında, kıyasıya geçen mücadelede eski Massachusett Valisi Mitt Romney ufak bir farkla galip geldi.
Iowa seçimleri, başkanlık adaylığı ön seçimlerinin ilk durağı olması bakımından önem taşıyor.
Eyalet her ne kadar muhafazakar yapısıyla ülke genelini temsil etmiyor olarak görünse de bu eyaletteki sonuçların seçmenler üzerinde ''psikolojik etkisi'' olduğu biliniyor.
120 bin civarındaki Cumhuriyetçi ve bağımsız seçmenin katıldığı, 809 ''parti toplantısı''nda oy kullanıldığı Iowa'daki seçimler, kıyasıya yarışa sahne oldu.
Romney ve Rick Santorum son dakika kadar küçük oy farklarıyla birbirlerini geçti. Hatta, oyların yüzde 98'i belli olduğunda, Romney ile Santorum arasındaki fark, Romney lehine sadece 39 oydu. Sonuçların yüzde 99'u belli olduğunda önce Romney 1 oyla öne geçti, ardından Santorum 4 oyla Romney'i geçti. Bu nedenle seçimler, Iowa'nın en kıyasıya geçen Cumhuriyetçi başkan adayı yarışı olarak, eyalet tarihine geçti.
Ancak eyaletteki bir bölgeden sonuçların alınamaması nedeniyle sonuçlar saatlerce merakla beklendi. Sonuçlar ancak ABD yerel saatiyle 02.36'da (TSİ 09.36) kesinlik kazandı.
Sonuçlar
Seçim öncesi öngörüler doğru çıktı; muhafazakarların oylarının farklı adaylarda bölünmesi Romney'nin işine yaradı.
Seçim sonuçları şöyle gerçekleşti:
-Birinci: Mitt Romney, 30.015 ile oyların yüzde 25'ini kazandı.
-İkinci: Rick Santorum, 30.007 ile oyların yüzde 25'ini aldı.
-Üçüncü: Ron Paul, oyların yüzde 21'ini alabildi.
Newt Gingrich, oyların yüzde 13'ünü alarak dördüncü oldu. Rick Perry oyların ancak yüzde 10'unu, Michelle Bachmann yüzde 5'ini, Jon Huntsman yüzde 1'ini aldı, ama Huntsman zaten Iowa'da seçime katılmayacağını açıklamıştı.
Aslında Iowa'da en büyük yenilgiyi Bachmann aldı. Oyların sadece yüzde 5'ini alan Bachmann, aslında bu eyalette doğup büyümüştü. İkinci yenilgi ise Perry'nin oldu. Iowa'da iyi performans gösteremeyen Perry, aslında Paul ve Santorum'un oylarını bölmüş oldu.
Seçmen, adaylara neye göre oy verdi?
CNN ve AP gibi Amerikan medyasının Iowa'da yaptığı anketlere göre, Cumhuriyetçilerin seçime katılımı yüzde 74 oldu.
Bağımsızların Cumhuriyetçilerin başkan adayı seçimlerine katılımı yüzde 24 oldu. Bunların yüzde 48'i Paul'e oy verdi.
Anketler, eyalettekilerin daha çok ''Obama'yla yarışabilecek bir aday'' veya ''güçlü ahlaki karaktere sahip bir aday'' istediğini ortaya koydu. ''Obama ile yarışabilecek bir aday'' isteyenlerin Romney'e, ''güçlü ahlaki karakterli'' bir aday isteyenlerin ise Santorum'a yöneldiği görüldü.
Öte yandan, kendilerini ''gerçek muhafazakar'' görenler arasında da ankette oyların Santorum ile Paul arasında bölündüğü ortaya çıktı. Santorum, Çay partisi hareketi, dindar kesim ve sosyal muhafazakarların oylarını topladı. Paul ise dev bütçe açıklarından endişe edenler ile bağımsızların ve gençlerin oylarını çekti.
Anketlerde arka sıralarda olmasına rağmen Iowa'daki çıkışıyla gözleri üzerinde toplayan Santorum'un bu eyaletteki başarısında en büyük etkenlerden biri, muhafazakarların ağırlıklı olduğu eyalette 7 çocuk babası ''gerçek bir muhafazakar'' olarak görünmesi etkili oldu.
Ayrıca Santorum, önceki aylardaki anketlerdeki kötü sonuçlara rağmen Iowa'da etkili bir seçim kampanyası yürüttü. Eyaletteki hemen her bölgeyi birebir gezen Santorum'un, seçmenlerle birebir diyaloğa eğilmesi ilgi topladı.
Santorum'un evanjelik ve Çay partisi hareketini destekleyen her 10 kişiden 3'ünün oyunu topladığı belirtildi.
Ancak Romney'nin az çok vakit geçirdiği ve çok kısıtlı bir bölgesini gezdiği eyalette, böylesine oy alması da ayrı bir başarı olarak duruyor.
Seçim sonrası adayların yorumları
Seçim sonrasında adaylar, aileleriyle birlikte seçmenlerinin karşısına çıkıp konuşma yaptı.
Romney, seçimin galiplerinden olarak doğrudan Obama'yı hedef aldı.
Santorum'un da 1 yıl yaşayabilir denilmesine rağmen şu an 3,5 yaşında olan engelli çocuğuyla ilgili sözleri salonda duygusallık yarattı. Santorum, kızından örnek vererek, kendisini motive edenin ''her bir insan hayatının itibarı'' olduğunu söyledi ve seçime son hızla devam etme mesajı verdi.
Seçimden üçüncü sırada çıkan Paul, Iowa'da yakaladıkları bu ivmenin artarak devam edeceğini söyledi.
Perry, kampanyasını ve adaylığını yeniden değerlendirmek üzere Teksas'a geri döneceğini belirterek, çekilme sinyalleri verdi.
Moralinin bozuk olduğu görülen Gingrich ise konuşmasında Romney ve Paul'e yüklenerek, Romney'i ''Massachusetts ılımlısı'' olarak tanımladı ve Paul'ün dış politika söylemlerini de ''aşırı derecede tehlikeli'' olarak nitelendirdi.
