Manhattan, her milletten insanı bağrına basan ve her birine ayrı ayrı yaşam hakkı tanıyan bir şehir. Özellikle belli bölgelerinde nüfusun çeşitliliğini kısa gözlemler yaparak anlamanız mümkün. Union Square de işte böyle bir yer. Meydana girdiğiniz andan itibaren attığınız her adım, sizi adeta farklılıklar arasında bir gezintiye çıkarıyor. Adımlarınızı kulaklarınız yönlendiriyorsa, hangi köşeye gideceğinizi şaşıracaksınız demektir. Her biri gayet yetenekli sokak çalgıcılarının kendi tarzlarında sergiledikleri performanslarını, nerdeyse günün her saati bu meydanda dinleyebilirsiniz.
Bu meydanı diğerlerinden ayıran bir diğer özelliği ise haftanın belli günleri meydana kurulan pazar tezgahları. Son derece renkli görüntülerin oluştuğu bu günler ve diğer meydan aktiviteleri hakkında işinize yarayacağını düşündüğüm bilgilerle devam edelim.
Union Square, 14. Cadde ile Broadway'in kesiştiği noktada yer alıyor. İlk olarak 1839 yılında, New Yorkluların gün içinde dinlenebilecekleri bir meydan-park olarak hizmete açılmış. Yıllar geçtikçe müdavimlerinin de artmasıyla yenilenme işlemlerinden geçmiş ve yavaş yavaş bugünkü halini almış.
1882 yılında binlerce işçinin katılımıyla gerçekleşen ilk işçi direnişi, Union Square'de yapılmış. Bu protesto gösterileri dönem şartlarında son derece etkili olmuş ve ülke genelinde tahminlerin üzerinde ses getirmiş. Binlerce işçinin bir araya gelmesine sebep olan bu gösteriler, bu meydan-parkın tabiri caizse isim babası olmuş ve o tarih itibariyle bu alan, birlik anlamına gelen Union kelimesi ile isimlendirilmiş. Sonrasında gelenekselleşen bu gösteriler, ABD'nin işçi bayramı olarak kutlanmaya başlanmış. (Her yıl Eylül ayının ilk Pazartesi günü Labor Day (İşçi Bayramı) olarak kutlanıyor.)
Adını dahi bir protesto-gösteriden alan bu meydan, halen birçok protesto ve gösteriye de ev sahipliği yapıyor.
Manhattan'da çok sayıda müdavimi bulunan Union Square sevenleri, yaklaşık 35 sene önce bir araya gelerek USP'yi (Union Square Partnership) kurmuşlar. Gönüllülük ilkesi ve toplanan bağışlarla (Pazar tezgahı kiraları da gelirleri arasında) hareket eden bu topluluk, parkın korunması ve etkinliklerin düzenlenmesi gibi aktiviteleri yürütüyor.
Union Square'in –bence- en eğlenceli tarafı açık havada kurulan pazar meydanıdır. Bu meydanda iki farklı pazar kuruluyor. Bunlardan biri, Green Market adıyla alınan ve sene boyunca Pazartesi, Çarşamba, Cuma ve Cumartesi günleri, 8.00-18.00 saatleri arasında hizmet veren halk pazarı. Bu pazar ilk olarak 1976 yılında New York ve civarında bulunan çiftçilerin ürünlerini satabilecekleri bir alan oluşturmak maksadıyla kurulmuş.
Değişen yaşam ve üretim koşulları, tüketicilerin doğal sebze ve meyveye ulaşmalarını zorlaştırdıkça Green Market'e olan ilgi de artmış. İlk yıllarda sadece 12 tezgâhtan oluşan pazar meydanı, şimdilerde yaklaşık 150 tezgahıyla hizmet veriyor. Tamamı doğal mevsim sebze ve meylerinin dışında ev yapımı katkısız pastane ürünleri, mevsimlik bitkiler, yine ev yapımı özel soslar, reçel ve marmelatları da burada bulabilirsiniz.
Doğal yaşamdan hızla uzaklaşan zamane çocukları, hangi mevsimde hangi sebze ve meyvenin yetiştiğini neredeyse bilmiyorlar. Bu durum New York okullarındaki sınıf hocalarını da harekete geçirmiş ve senenin belli günlerinde öğrencilerini bu konuda bilinçlendirmek için pazar turları düzenlemeye başlamışlar. Özellikle havanın ılık olduğu kış günlerinde buraya giderseniz öğrenci gruplarıyla karşılaşabilirsiniz.
Union Square'de kurulan bir diğer pazar ise Holiday Market. Her yıl Şükran Günü ve Noel arasındaki zaman diliminde hizmet veren bu pazar yerinde, gıda malzemeleri dışında birçok şey bulabilirsiniz. Amerikalıların adeta hediyeleşme sezonu olan bu dönemde, sayısız alternatifi bir araya getiren bu tezgahlar, turistler için de son derece renkli bir alan oluşturuyor. Bu tarihler arasında New York'ta iseniz el yapımı takılardan kıyafete, ev aksesuarlarından oyuncağa sayısız hediye seçeneğini burada bulabilirsiniz.
Union Square'de yapabilecekleriniz alışverişle sınırlı değil elbette. Yazımın başlarında bahsettiğim USP ekibi, ücretsiz olarak katılabileceğiniz bir yürüyüş turu da düzenliyor. Yaklaşık 90 dakika süren ve rehber eşliğinde düzenlenen bu tura katılmak için, Cumartesi günleri saat 14.00'da meydanda olmanız yeterli. Yine de tedbirli olmakta fayda olduğunu düşünüyorum. Özellikle havanın yürüyüş yapmaya uygun olduğu günlerde ekip kontenjanı hızla doluyor. İşinizi garantiye almak isterseniz, (212) 517-1826 numaralı telefonu arayarak tura katılacağınızı bildirmelisiniz. Walking Tour olarak isimlendirilen bu turda, civarda yer alan tarihi yer ve yapıları gezerken haklarında detaylı bilgiler alabilirsiniz.
Union Square'de etraftaki tüm kalabalığa rağmen sakince kendinizi dinleyebileceğiniz yeşil alanlar da mevcut. Özellikle ağaların altlarına yerleştirilen bank e sandalyelerde günün her saati birçok kişiyle karşılaşabilirsiniz. Green market'in kurulduğu günlerde orada olacaksanız, satılan hazır yemeklerden alıp şehrin ortasında piknik yapma zevkinden de kendiniz mahrum bırakmayın.
Her sene Temmuz ayının ortasından Ağustos ayının sonuna kadar ücretsiz katılabileceğiniz aktivite ve programlar da Union Square etkinlikleri arasında yer alıyor. Güncel program detaylarına resmi internet sitesinden ulaşabilirsiniz.
Nasıl gidilir?
Union Square'e, L, N, Q, R, 4, 5 ve 6 nolu trenlerden birini alıp 14.cadde durağında inerek kolayca varabilirsiniz.
Bu hafta da gezmekten son derece keyif aldığım bir New York klasiğinden bahsetmeye çalıştım. Önümüzdeki hafta yine bir New York mekanını tanıtmak üzere burada olucam. Merak edenlerle aynı adreste buluşmak üzere.
@basharfiie
eybakan@gmail.com
