Esra Yerebakan / NEW YORK
Bugün, New York turistlerinin mutlaka görmek istediği dünyaca ünlü Statue of Liberty'i (Özgürlük Anıtı) mercek altına alacağız. Lady Liberty olarak da bilinen Statue of Liberty, New York'ta Liberty Island'da (Özgürlük Adası) üzerinde bulunan dünyaca ünlü bir anıttır. Yapımı, bulunduğu yere getirilmesi ve taşıdığı mesajlar hep merak konusu olmuş, hakkında türlü hikâyeler yazılmıştır.
Şu anda 126 yaşında olan bu Anıt, Liberty Adası'ndaki ikametgâhına 28 Ekim 1886 yılında gelmiştir. O dönemlerde dost iki ülke olan Fransa ve ABD arasındaki iyi ilişkilerin devamı için Fransa tarafından kuruluşunun 100. Yılı vesilesiyle (yıldönümünden 10 yıl sonra) ABD'ye hediye edilmiştir. Özgürlük Anıtı, 1984'ten beri UNESCO'nun Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer almaktadır. Anıtın mimarı Frederich Bartholdi'dir. Çelik iskeleti, Gustave Eiffel; kaideyi, Richard Morris Hunt yapmıştır. Anıt, sağ elinde bir meşale; sol elinde ise bir tablet tutar. Anıtın başındaki tacın 7 sivri ucu 7 kıtayı veya 7 denizi simgeler, toplam yüksekliği 46 metre ancak kaidesi ile beraber 93 metreyi bulur. Anıtın meşale tutan sağ elinin yüksekliği, 13 metredir. Meşalenin etrafındaki dehlizde 15 kişi bir arada dolaşabilir, başının genişliği 2 metre, yüksekliği ise tacı ile birlikte 5 metredir.
Lady Liberty'nin, Fransa'dan ABD'ye yapacağı yolculuğun uzunluğu ve nakliye sıkıntısı sebebiyle mümkün olan en hafif hale getirilmeye çalışılmış buna rağmen ağırlığı 204 tonu bulmuştur. Anıt yolculuğuna başlamadan evvel 350 parçaya bölünüp 214 sandık içinde New York limanına ulaştırılmıştır. Parçalar, 4 ay içinde kaidenin üzerinde yeniden birleştirilmiştir.
Anıtın renginin neden yeşil olduğuna dair çeşitli efsaneler olsa da bunun bilime dayanan basit bir açıklaması vardır. Anıtın kaplı olduğu bakır madeni, doğal olarak oksitlenir ve zamanla yeşil bir tabakayla kaplanır, bu sebeple Lady Liberty yeşil renktedir. Yüzünün kime ait olduğu da çeşitli mazilere dayandırılır. Bazı kaynaklar bu yüzün, Anıtın mimarı olan Frederich Bartholdi'nin anne veya sevgilisinin yüzü olduğunu söylerken bir başka kaynak, Singer dikiş makinelerinin kurucusu Isaac Singer'in dul eşi Isabelle Eugenie Boyer'ın mimara modellik ettiği yönündedir. Bu konudaki bir diğer iddia ise, Anıtın antik tanrıça İsis (Romalılar Juno der) olduğu yönündedir.
Sağ elinde tuttuğu meşale aydınlanmayı, meşaleden çıkan ışıklar özgürlüğe giden yolu sembolize eder. Anıt sol elinde de bir tablet tutmaktadır. Bu, bir kanun tabletidir ve üzerinde Romen rakamlarıyla Amerika'nın bağımsızlık günü olan 4 Temmuz 1776 tarihi yazılıdır (July IV, MDCCLXXVI). Özgürlük Anıtı'nın yüzü güneydoğuya dönüktür, konumu limana giren gemiler için de mükemmeldir, zira "Bayan Özgürlük" duruşuyla, limana girenlere adeta "hoş geldiniz" demektedir.
Lady Liberty'nin özgeçmişiyle ilgili olarak resmi kaynaklarca kabul edilen bilgiler aşağı yukarı şu ana kadar yazdıklarımdan ibarettir. Ancak birçok tarihçi, bu Anıtın aslında Osmanlı Devleti'ne ait olduğu konusunda hemfikirdir ve bu iddialarını birçok resmi belgeyle savunmaktadırlar. Bu tarihçilere göre, o dönemde Osmanlı toprak sınırları içerisinde olan Mısır'a, (Kızıldeniz ile Akdeniz'in birleştiği yere) yerleştirilmek üzere dönemin Mısır Valisi Said Paşa tarafından Frederich Bartholdi'ye sipariş edildiği söylenmektedir. Verilen siparişe göre hazırlanacak kadın heykelin elinde doğunun, medeniyet ışığından batıyı da faydalandırdığını anlatmak üzere ışıklı bir meşale olmasının da istendiği belirtilir. Anıtın sipariş edildiği halde alınmamasının sebebi için de birçok fikir öne sürülmüştür. Bunlardan biri, Müslüman Mısır halkının bu Anıttan çok hoşlanmayacağı düşünülerek siparişin iptal edildiği yönündedir. Bunu savunanlar Anıtın tüm bedelinin Osmanlı Devleti tarafından ödendiğini de söylerler. Bir başka iddiaya göre o dönemde ciddi maddi sıkıntı içinde olan Osmanlı Devleti'nin Anıtı almak için ödenek çıkarmadığı, böylece, Fransız topraklarında kaldığı yönündedir. Uzun yıllar bu topraklarda hazır halde bekleyen Özgürlük Anıtı'nın, Amerika'ya hediye edilmesi yönünde verilen kararın ardından ufak birkaç değişiklik yapılarak ABD'deki yeni adresine yollandığı da bu fikri savunan tarihçilerce söylenir.
Dünyanın birçok ülkesinde de Özgürlük Anıtı'nın ufak kopyaları bulunmaktadır. Bunlardan biri uzun yıllar Anıtın bekletildiği deponun olduğu yerde yani Paris'tedir.
New York'tan Özgürlük Anıtı'na nasıl gidilir?
New York'a gelen turistlerin neredeyse tamamı Özgürlük Anıtı'nı görmeden dönmek istemezler. Anıt'ın bulunduğu adaya gitmenin birçok yolu vardır. Kimileri Özgürlük Anıtı'ndan başka, görülecek çok da bir şey olmadığını düşündüğünden adaya ayak basmaktansa, Hudson Nehrinden Anıtı izlemeyi tercih ederler. Bu fikirde olanlar sıklıkla New York- Staten Island seferi yapan ücretsiz feribotu kullanırlar. Bu sayede hiç para ödemeden Özgürlük Anıtı'nı görebilir, günün geri kalanını ise Staten Island'ı keşfederek geçirebilirler.
Bu ücretsiz feribot sabah ve akşam -iş saatlerinde- her 15 dakikada bir, dışında kalan saatlerde ise her yarım saatte bir hareket eder.
Kalkış durakları:
Manhattan: Whitehall Street- Low Manhattan (Whitehall Caddesi-Aşağı Manhattan)
Staten Island: St.George Terminal
Her sefer yaklaşık yarım saat sürer. Kalkış saatleri ve feribotla ilgili detaylı bilgi almak isteyenler
linki tıklayabilirler.
Özgürlük Anıt'ını bulunduğu adaya kadar giderek yakından görmek isteyenler için sayısız tur alternatifi mevcuttur. Bazılarında adaya son derece lüks araçlarla giderek çeşitli yemek ikramlarından birini seçip Hudson Nehrinde bir öğle yemeği yeme şansı sunulurken, bir başkasında Wall Street'te rehberiniz eşliğinde bir saatlik yürüyüş de turunuza dâhil edilebiliyor. Bu sayısız alternatiflerin tamamını bir arada görmek isteyenler
linke tıklayabilirler.
Ben bugünkü yazımda, en ekonomik tercihlerden biri olması sebebiyle, New Jersey ve New York olmak üzere iki ana duraktan kalkan, günün farklı saatlerinde yaklaşık 10 ayrı sefer düzenleyen ve Ellis Island'a da (Ellis Adası) uğrayarak turunu daha eğlenceli hale getiren Statue Cruises'un düzenlediği Özgürlük Anıt'ı seferlerinden bahsetmek istiyorum.
Kalkış Durakları
New York: Battery Park South Ferry'den kalkar. (1 Battery Place New York, NY 10004)
Metroyla Bowling Green durağında inerek Battery Park'ı kolayca bulabilirsiniz. Biletlerinizi ise yine Battery Park'ta bulunan Castle Clinton National Monument'tan alabilirsiniz. New York'tan tura katılırsanız ilk durağınız Liberty Ada'sı ikinci durağınız Ellis Ada'sı olacaktır.
New Jersey: Libertty State Park ( 1audrey Zapp Drive, Jersey City, NJ 07305)
New Jersy'den tura katılırsanız ilk durağınız Ellis Ada'sı ikinci durağınız Liberty Ada'sı olacaktır.
Fiyat Aralığı-Kalkış Saatleri
Bir yetişkin için ödemeniz gereken fiyat 17$ çocuğunuz için ödemeniz gereken fiyat 9$ olarak belirlenmiş. (Fiyatlar hafta içi ve hafta sonu günlerine ve seçtiğiniz ekstra hizmetlere göre değişiklik göstermektedir.)
Sabah saat 9.30'dan başlayarak 17.00'a kadar aralıklarla sefer düzenlenmektedir. Planınızı yapmadan önce mutlaka Statue Cruises'un resmi internet sitesine uğrayarak kontrol edin, hava şartları dolayısıyla özellikle kış aylarında çok sayıda sefer iptali yapılmakta.
Adaya vardığınızda Anıt'ın içini de gezmek isterseniz, Promanade ve Observatory turlarından birini seçmeniz gerekir. Eğer vaktiniz kısıtlıysa 20-30 dk süren Promonade Turu'nu seçmenizi tavsiye ederim. Bu turla Anıt'ın lobisinden çıkılabilen yıldız şeklindeki Fort Wood'u gezerek muhteşem New York Limanı manzarasını seyredebilir ayrıca lobide bulunan Anıt'ın tarihiyle ilgili sergiyi de bu sayede görebilirsiniz.
Observatory Tur'u seçerseniz, Promonade Tur ile yapabileceklerinize ilave olarak içerideki asansör yardımıyla 10. kata çıkarak Anıt'ın içine yerleştirilen cam tavan sayesinde heykelin içyapısını da görebilir, dilerseniz aynı yerden dışarıya da çıkabilirsiniz. Çıkabileceğiniz maksimum yükseklik bununla sınırlıdır çünkü Anıt'ın taç kısmına girişler güvenlik nedeniyle kapalı tutulmaktadır.
Ellis Island (Ellis Adası)
Ellis Adası uzun yıllar boyunca New York'a gelen göçmenler için transit merkezi olarak hizmet vermiştir. ABD'ye göçmen olarak gelen bu insanlar Ellis Adasında sağlık kontrolünden geçirilmiş ve haklarındaki yasal incelemeler yine 27.5 dönümlük yüz ölçümüne sahip bu adada yapılmıştır.
Sadece 1892-1954 yılları arasında bu adada kayıt altına alınan göçmen sayısı 12 milyona yakındır. Ellis Adasındaki bu merkez, 1990 yılında yenilenerek göçmen hikâyeleri ve tarihinin anlatıldığı bir müze haline getirilmiştir. Ellis Island İmmigration Museum (Ellis Adası Göçmen Müzesi) ücretsiz olarak gezilebilmektedir.
Üç katlı bir binadan oluşan müzede, irili ufaklı bölümler mevcuttur. Dönem fotoğraflarının sergilendiği ve video görüntüleriyle ABD göçmen tarihinin anlatıldığı bölümler turistler tarafından en çok ilgi gören yerlerdir.
Hemen hemen tüm bilgilendirmeler 9 ayrı dilde hazırlanmıştır. Yine çok ilgi gören kısımlardan biri de Wall of Honor'dır (Onur Duvarı). Üzerinde 700.000 den fazla ismin yazılı olduğu bu duvarı ziyaret eden göçmenler bu topraklara ilk ayak basan atalarının isimlerini bu duvar üzerinde ararlar.
Bu hafta da New York turistlerinin görmeyi çok isteyecekleri bir yeri mercek altına almaya çalıştım. Bir daha ki hafta, Manhattan'da güzel vakit geçirebileceğiniz dünyaca ünlü bir mekâna ve kışlık giysilerini artık giyinmiş olan Braynt Park'a gidiceğiz. Katılmak isteyenlerle yine aynı adreste buluşmak üzere…
