(AA)
Avrupa ve ABD'de en yoğun şekilde hissedilen küresel krizde ekonomiler daralırken ortalama yaşam sürelerinde dikkat çekici artışlar kaydedildi.
Avrupa Birliği içinde krizi en ağır şekilde yaşayan ülkelerden Yunanistan'da ekonominin yıllık ortalama yüzde 3'ün üzerinde büyüdüğü 2005-2007 döneminde erkeklerde ortalama ömür yarım yıl uzayarak 76,6 yıldan 77,1 yıla çıktı. Ekonominin yıllık ortalama yüzde 3'e yakın küçüldüğü 2008-2010 döneminde ise erkeklerin ortalama ömrü 1 yılın üzerinde artarak 77,1'den 78,4 yıla ulaştı. Böylece Yunanistan'da erkeklerin ortalama yaşam süresi, kriz öncesi dönemde yılda ortalama 2 ay ve kriz döneminde yılda ortalama 5 ay artış kaydetti.
Aynı şekilde Yunanistan'da kadınların ortalama ömrü 2005-2007 döneminde yılda ortalama 2 ay, 2008-2010 döneminde yılda ortalama 4 ay artarak 2010 yılı itibarıyla Yunan kadınlarının ortalama yaşam süresi 82,8 yıl oldu.
Avrupa'daki borç krizinde Avro Bölgesi ve IMF tarafından kurtarılan bir diğer ülke olan İrlanda'da ortalama yaşam sürelerinde benzer sonuçlar kaydedildi. Bu ülkede erkeklerin yaşam beklentisi ekonomik büyümenin yıllık ortalama yüzde 5'in üzerinde olduğu 2005, 2006 ve 2007 yıllarında toplam 1 yıl artışla 77,4 yıla, ekonomik büyümenin yıllık ortalama eksi 4'e yaklaştığı 2008, 2009 ve 2010 yıllarında 78,4 yıla çıktı.
İrlanda'da kadınların ortalama yaşam beklentisi de 2005-2007 döneminde toplam 0,8 yıl artışla 82,1 yıla çıkarken, bu oran ekonominin hızla daraldığı 2008-2010 döneminde toplamda 1,1 yıl artışla 83,2 yıla ulaştı.
AB istatistik kurumu Eurostat'ın verilerine göre Avrupa ülkelerinin neredeyse tamamında ekonominin durumu kötüleştikçe ortalama yaşam süresinde artışın hızlandığı görüldü. Mesela İspanya'da ekonomik büyüme oranının yüzde 3,5 olarak gerçekleştiği 2007 yılında erkeklerin ortalama ömrü çok küçük artışla 77,7 yıldan 77,8 yıla çıkarken, büyüme oranının yüzde 0,9'a gerilediği 2009 yılında ortalama yaşam süresi 78,2 yıla yükseldi. Ekonominin yüzde 3,7 gerilediği 2009 yılında ise erkeklerin ortalama ömrü 78,7 yıla ulaştı.
Büyük Buhran da ömrü uzatmış
Amerikan Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi'nin verilerine göre doğumda ortalama yaşam beklentisi, küresel kriz öncesindeki 3 yıllık dönemde (2005-2007) 0,4 yıl artarak 77,9 yıla ve kriz sonrasındaki 3 yılda (2008-2010) 0,8 yıl artarak 78,7 yıla çıktı.
Krizle birlikte ortalama yaşam süresinde hızlanan artış, işsizliğin göreceli olarak yüksek olduğu Michigan ve Illinois gibi eyaletlerde daha belirgin gözlemleniyor.
Michigan Üniversitesi'nden Jose Tapia Granados ve Ana Diez Roux tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ABD'de 1929 yılında başlayan Büyük Buhran sırasında da toplumun genel sağlığında görülen iyileşmeyle ortalama ömürde hızlı artışlar kaydedildi.
Söz konusu araştırmacılar, ABD'deki Büyük Buhran yıllarında intiharlardaki artış dışında tüm yaşlarda ölüm oranının kayda değer şekilde azalmasından yola çıkarak toplum sağlığının ekonomik canlılığa göre durgunluk dönemlerinde daha iyi geliştiğini ileri sürdü.
Virginia Üniversitesi'nden ekonomist Christopher Ruhm'um 2006 yılında yayımlanan "Sağlıklı ekonomi kalbinizi yenilgiye uğratabilir" başlıklı makalesi çelişkili gibi görünen bu durumun nedenlerini irdeliyor.
Ruhm'a göre kriz dönemlerinde intiharlar dışındaki ölümlerin gerilemesinde etkili olan faktörler arasında, trafikteki rahatlamayla kazaların daha seyrek görülmesi, hava kirliliğinin azalması ve işsizlerde kalp krizi görülme oranının çalışanlardan daha düşük olması bulunuyor.
